Osoby fizyczne, które nabyły majątek na podstawie spadku lub darowizny, zobowiązane są do zapłacenia od niego podatku, stając się tym samym podatnikami podatku od spadków i darowizn. Dotyczy to tych przypadków, gdy wartość nabytego majątku przekracza wysokość kwoty wolnej od podatku.


 

Podstawa prawna

Przepisy związane z podatkiem od spadków i darowizn reguluje ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2019 r. poz. 1813).


 

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Istnieje kilka zasad regulujących datę powstania obowiązku podatkowego od spadków i darowizn. Wymieńmy kilka przypadków. Jeżeli nabywamy majątek na drodze dziedziczenia, obowiązek podatkowy powstaje w chwili przyjęcia spadku. Jeśli stajemy się posiadaczami majątku na drodze zapisu lub dalszego zapisu, obowiązek powstaje w momencie ogłoszenia testamentu. Jeżeli nabywamy majątek na drodze polecenia testamentowego, obowiązek podatkowy powstaje w chwili jego wykonania. Jeśli chodzi o darowizny, w przypadku nabycia majątku na drodze darowizny obowiązek podatkowy powstaje w chwili złożenia aktu notarialnego potwierdzającego darowiznę (składa go darczyńca). Jeśli zaś darowizna zostanie przekazana bez określonej formy umowy (np. w formie ustnego przyrzeczenia), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą spełnienia przyrzeczenia. Majątek może być także nabyty na drodze zasiedzenia. W tym przypadku obowiązek podatkowy powstaje w chwili uprawomocnienia postanowienia sądowego stwierdzającego zasiedzenie.


 

Grupy podatkowe

Ile wynosi podatek od spadków i darowizn? Aby to wyliczyć, konieczne jest uwzględnienie tzw. grupy podatkowej, do której należy obdarowywany. Istnieją trzy grupy podatkowe. Pierwsza grupa podatkowa obejmuje najbliższą rodzinę, a więc małżonka, dzieci, rodzeństwo, rodzice, dziadków, wnuki, prawnuki, synową, zięcia, teściów, pasierba i ojczyma. Do drugiej grupy podatkowej należą bratankowie, siostrzeńcy, wujowie, ciotki, mąż siostry, szwagier oraz mąż siostry męża. Trzecią grupę podatkową stanowią pozostałe osoby – zarówno osoby spokrewnione, których nie zalicza się do grup pierwszej i drugiej, jak i osoby niespokrewnione.


 

Kwota wolna od podatku

Kolejną kwestią, jaką musimy wziąć pod uwagę wyliczając wysokość podatku od spadków i darowizn, jest kwota wolna od podatku. W zależności od tego, do której grupy podatkowej przynależymy, kwota wolna od podatku wynosi odpowiednio:

  • dla I grupy podatkowej: 9 637 zł,

  • dla II grupy podatkowej: 7 276 zł,

  • dla III grupy podatkowej: 4 902 zł.


 

Jeżeli spadek lub darowizna nie przekroczy kwoty wolnej od podatku, oznacza to, że nie będziemy musieli zapłacić od niej żadnego podatku. Sytuacja zmienia się w chwili, gdy wartość spadku lub darowizny będzie wyższa niż obowiązująca obecnie kwota niepodlegająca opodatkowaniu. Warto dodać, że w przypadku I grupy podatkowej każda przekazana darowizna może zostać zwolniona od podatku. W tym celu należy w ciągu 6 miesięcy od przekazania darowizny przekazać do naczelnika urzędu skarbowego wypełniony druk SD-Z2.


 

Warto przeczytać