Zgodnie z polskim ustawodawstwem każdy spadkobierca ma prawo do odrzucenia spadku. Nie zawsze jest to oczywiście opłacalne. W przypadku, gdy wartość majątku znacznie przekracza wysokość zobowiązań, nie jest to konieczne. Jest to jednak szczególnie przydatne w sytuacji, gdy zmarły pozostawił po sobie spore zadłużenie, za które nie chcemy ponosić odpowiedzialności. Jak dokonać odrzucenia spadku? Czy wszyscy spadkobiercy ustawowi muszą dokonać odrzucenia?

Odrzucenie spadku, w przeciwieństwie do zrzeczenia się dziedziczenia możemy dokonać tylko po śmierci spadkodawcy. Powinniśmy to zrobić w przypadku, gdy nie chcemy mieć nic wspólnego z zadłużeniem zmarłego, a zostaliśmy uposażeni do tego w drodze testamentu lub dziedziczenia ustawowego. Zgodnie z ustawą na odrzucenie spadku mamy pół roku. Obecne prawodawstwo jednak w dostatecznym stopniu chroni interesy spadkobiercy - jeśli nie odrzucimy spadku w we wskazanym terminie - przyjmiemy go z dobrodziejstwem inwentarza, tj. wartość długów nie przekroczy wartości spadku.

Odrzucony testament a spadkobiercy ustawowi

Jeśli zmarły pozostawił po sobie testament, to osoba lub osoby wskazane w nim są jedynymi powołanymi do dziedziczenia. Wówczas w grę nie wchodzi dziedziczenie ustawowe, gdyż realizowana jest wola zmarłego. Co jednak w sytuacji, gdy powołany w testamencie spadkobierca odmówi przyjęcia spadku z powodu długów? Czy wówczas sprawa dziedziczenia staje się zamknięta? Niestety nie. W przypadku, gdy spadkobiercy testamentowi zrzekną się spadku, do głosu dochodzi wspomniane dziedziczenie ustawowe. Wówczas spadku muszą zrzec się wszystkie osoby powołane do tego w drodze ustawy.

Jakimi regułami kieruje się dziedziczenie ustawowe? W pierwszej kolejności powołane do dziedziczenia są dzieci oraz małżonek zmarłego. W przypadku braku małżonka, cały majątek przechodzi na dzieci, a w przypadku braku potomstwa - jest on dzielony między rodziców i małżonka. Jeśli zmarły był bezdzietnym kawalerem - wówczas cały majątek dziedziczą po nim jego rodzice, a w przypadku ich braku - rodzeństwo spadkodawcy wraz ze zstępnymi. W przypadku braku jakiejkolwiek rodziny spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Co prawda, cały ten schemat jest nieco skomplikowany, jednak notariusz bez problemu wskaże nam, kto jest następny w kolejce dziedziczenia ustawowego.

Jak odrzucić spadek?

Spadek możemy odrzucić na dwa sposoby - przed sądem albo za pomocą oświadczenie u notariusza. Droga sądowa jest tańsza, ale bardziej czasochłonna. Jej koszt to zaledwie 50 złotych, jednak powinniśmy liczyć się z wezwaniem do sądu na rozprawę testamentową. Do wniosku o odebranie ustnego oświadczenia o odrzuceniu spadku należy dołączyć wypis aktu zgonu lub prawomocne orzeczenie sądowe o uznaniu za zmarłego, lub stwierdzeniu zgonu i dowód uiszczenia wspomnianej opłaty.

Jeśli zdecydujemy się na odrzucenie spadku u notariusza - wystarczy nam nasz dowód osobisty i akt zgonu spadkodawcy. Wówczas podczas jednej wizyty możemy odrzucić spadek w całości. Wysokość taksy notarialnej wraz z kosztami wypisów aktu notarialnego, w tym kopii wysłanej do sądu, nie powinna przekroczyć 150 złotych. Ze względu na łatwość procedur, wiele osób decyduje się właśnie na to drugie rozwiązanie. Pamiętajmy, że na dopełnienie procedur mamy pół roku - jeśli zbyt późno podejmiemy kroki ku odrzuceniu spadku - na drogę sądową może już być nieco za późno.

Materiał powstał dzięki współpracy z Kkpr.pl

Warto przeczytać